Wybór formy opodatkowania - mity i fakty. Ryczałt czy zasady ogólne?

Niniejsze opracowanie jest pierwszym z artykułów poświęconych niektórym obiegowym opiniom dotyczącym wyboru form opodatkowania. Spróbujemy pokrótce je omówić i ocenić ich rzeczywistą przydatność i poprawność.

W przypadku osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą wybór formy opodatkowania jest podstawowym narzędziem optymalizacji podatkowej w podatku dochodowym.

Niestety ?podstawowym? nie oznacza tym przypadku ?prostym?, ponieważ zoptymalizowany wybór wymaga pogłębionej wiedzy na temat bieżących regulacji prawnych i jednoczesnego wzięcia pod uwagę wielu czynników, w tym dotyczących:

• przedmiotu działalności gospodarczej (rodzaju świadczonych usług),

• zakładanej na dany rok rentowności oraz wysokości oczekiwanego dochodu,

• planowanych i możliwych do wykorzystania ulg podatkowych.

Możesz zlecić nam indywidualną analizę 

najkorzystniejszej formy opodatkowania dla Ciebie !

W zależności od dokonanego wyboru będziemy płacili podatek w formach zryczałtowanych (ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, karta podatkowa) albo rozliczali się na zasadach ogólnych (podatek dochodowy wg skali podatkowej albo liniowy), przy czym dokonany wybór obowiązuje nas ? co do zasady ? przez cały rok podatkowy.

Czy na pewno nie da się określić średniej marży, przy której bardziej opłacalny jest ryczałt?

W myśl jednej z podstawowych i mocno ugruntowanych opinii nie jest możliwe określenie poziomu marży, przy której dałoby się porównać wysokość ryczałtu i podatku dochodowego opłacanego na zasadach ogólnych. Jest to twierdzenie tylko po części prawdziwe, ponieważ w prosty sposób można określić próg rentowności dla opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych w odniesieniu do opodatkowania podatkiem liniowym.

Prezentujemy to w poniższej tabeli:

Przez % dochodu brutto rozumiemy wyrażoną procentowo różnicę między ogółem przychodów i ogółem kosztów uzyskania przychodów z działalności gospodarczej.

Jeśli np. dla usług opodatkowanych wg stawki ryczałtu 8,5% (stawka ryczałtu dla najszerszego zakresu usług) przewidywany średni dochód brutto wyniesie co najmniej 44,7% (czyli koszty uzyskania przychodu wyniosą co najmniej 55,3% przychodu), warto rozważyć wybór opodatkowania w formie ryczałtu.

Przykład:

Przychód z działalności usługowej wyniósł 400.000 zł. Jeśli przewidywany dochód brutto (przychód ? koszty) wyniesie co najmniej 178.800 zł (44,7%), to 19% podatek dochodowy liniowy opłacimy w kwocie 33.972 zł, a 8,5 % ryczałt od przychodów ewidencjonowanych 34.000 zł.

Jest to próg rentowności dla opłacalności opodatkowania w formie zryczałtowanej, co oznacza, że wraz ze wzrostem rentowności coraz korzystniejsze jest opodatkowanie w formie zryczałtowanej (np. dla zakładanego przychodu 400.000 zł i dochodu 55%, podatek liniowy wyniesie 41.800 zł, a 8,5% ryczałt 34.000 zł).

Podkreślam, że progi rentowności podane w tabeli dotyczą wyłącznie porównania podatku liniowego z ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Kalkulacyjne porównanie opłacalności opodatkowania z zastosowaniem skali podatkowej jest bardziej złożone, ponieważ przy wyliczeniach należy uwzględnić jeszcze wyrażoną w zł, a nie procentowo, kwotę zmniejszającą podatek oraz progresję podatkową, tym niemniej przedstawione wyżej zasady kalkulacji będą identyczne.

Czy prawdą jest, że im niższe koszty dzialalności, tym bardziej opłacalny jest ryczałt? 

Nie do końca... :)

Naturalnie im wyższy przychód i im wyższą rentowność (niskie koszty) spodziewamy się osiągnąć, tym bardziej opłacalne staje się podatkowanie z zastosowaniem formy zryczałtowej z uwagi na progresję podatkową. Bazując na powyższym przykładzie dla przychodu 400.000 zł dla 44,7% dochodu brutto podatek dochodowy wg skali podatkowej wyniesie 44.686 zł, czyli znacznie więcej niż podatek liniowy czy zryczałtowany. 

Tym niemniej jeśli przy wysokich przychodach spodziewamy się niskiej rentowności (wysokich kosztów), jest prawdopodobne, że bardziej opłacalne będzie opodatkowanie z zastosowaniem skali podatkowej, o ile dochód podatkowy nie przekroczy kwoty ok. 96.400 zł. 

Przykład:

• przychód 400.000 zł, dochód 15%, podatek dochodowy liniowy - 11.400 zł, podatek dochodowy wg skali podatkowej - 10.244 zł, a 8,5 % ryczałt od przychodów ewidencjonowanych  - 34.000 zł.

Z kolei jeśli przy wysokich przychodach spodziewamy się niskiej rentowności (wysokich kosztów), jest prawdopodobne, że bardziej opłacalne będzie opodatkowanie podatkiem liniowym, o ile spodziewany dochód podatkowy przekroczy kwotę ok. 96.400 zł

Przykład:

• przychód 600.000 zł, dochód 20%, podatek dochodowy liniowy - 22.800 zł, podatek dochodowy wg skali podatkowej - 25.870 zł, a 8,5 % ryczałt od przychodów ewidencjonowanych  - 51.000 zł.

Czym jest owa magiczna kwota 96.400 zł? Na to pytanie odpowiemy w kolejnym artykule z tej serii :)

Dla odmiany im niższy przychód spodziewamy się osiągnąć, tym dla kalkulacji opłacalności większe znaczenie ma kwota zmniejszająca podatek i nawet przy wysokiej rentowności (niskich kosztach) bardziej opłacalne będzie opodatkowanie z zastosowaniem skali podatkowej.

Przykład: dla przychodu 50.000 zł i dochodu brutto 55% podatek zapłacony wg skali podatkowej wyniesie 3.494 zł, 8,5% ryczałt 4.250 zł a podatek liniowy 4.275 zł.

Naturalnie nie wolno tracić przy tym z oczu, że:

• przekroczenie limitu przychodów 150.000 EUR przeliczonego na walutę polską według średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP, obowiązującego w dniu 1 października, powoduje utratę prawa do opodatkowania w formie zryczałtowanego podatku dochodowego (dla 2016 r. równowartość tej kwoty w PLN to 636.555). Limit ten dotyczy zarówno działalności prowadzonej samodzielnie, jak i w formie spółki. Wyjątkiem od tej zasady jest jedynie pierwszy rok prowadzenia działalności.

• uzyskiwanie przychodów z niektórych rodzajów usług wyklucza opodatkowanie w formie zryczałtowanej (patrz: załącznik nr 2 do ustawy) 

• niektórzy podatnicy nie mają prawa do opodatkowania w formie zryczałtowanej (patrz art. 8 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym), 

• wybór ryczałtu oznacza nie tylko brak możliwości potrącenia kosztów uzyskania, ale też brak prawa do wielu ulg podatkowych, w tym do wspólnego opodatkowania z małżonkiem czy jako osoba samotnie wychowująca dziecko, ulgi z tytułu nabycia nowych technologii (art. 26c upof) czy ulgi ?na dziecko?.

Tabelaryczne zestawienie różnic między wybranymi formami opodatkowania dochodów uzyskiwanych przez osoby fizyczne z pozarolniczej działalności gospodarczej prezentujemy tutaj.

Zapraszamy do lektury kolejnego z artykułów poświęconego wyborowi formy opodatkowania!

Autor: Małgorzata Tyska, Biuro Rachunkowe w Elblągu