- Posted By: admin
- Komentarze: 0
W toku prac Sejmowych jest przedstawiony przez Prezydenta RP projekt nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podwyższający kwotę zmniejszającą podatek dochodowy z obecnych 556,02 zł do 1.440,00 zł w skali roku, co przełoży się na realne zwiększenie kwoty wolnej od opodatkowania z obecnych 3.091 zł do 8.000 zł w skali roku.
Dla osób uzyskujących dochody od płatników, którzy przy obliczaniu zaliczek na podatek stosują ich obniżenie o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek (np. umowy o pracę, czy świadczenia emerytalno - rentowe), może to oznaczać wzrost comiesięcznych wypłat o ok.74 zł.
Zgodnie z projektem zmiana, która jest obecnie po pierwszym czytaniu w Sejmie, ma wejść w życie już od 01.01.2016 r. - według stanu na 20.12.2015 r. prace nad projektem utknęły w martwym punkcie: wciąż jest po pierwszym czytaniu. Z uwagi na fakt, że w 2015 r. odbędą się jeszcze tylko dwa posiedzenia Sejmu (tj. 21 - 22.12.2015 i 29 - 30.12.2015), przy czym porządek obrad najbliższego z nich nie przewiduje podjęcia prac na projektem, jest prawie niemożliwe, żeby nowelizacja weszła w życie od 2016 r.
Oceniając ją z punktu widzenia naszych jednostkowych interesów nie sposób mieć jakichkolwiek zastrzeżeń: zmiana jest korzystna i wprowadzana w błyskawicznym tempie. Nieco inaczej spojrzymy na sam poziom poziom proponowanej kwoty wolnej od opodatkowania porównując ją z innymi Państwami krajów UE:
|
Państwo |
Kwota wolna wyrażona w EUR (po zaokrągleniu) |
|
Cypr |
19 500 |
|
Finlandia |
16 500 |
|
Wielka Brytania |
14 000 (10 000 GBP) |
|
Luksemburg |
11 265 |
|
Austria |
11 000 |
|
Malta |
8 500 |
|
Niemcy |
8 354 |
|
Słowacja |
3 800 |
|
Polska |
ok. 735 |
Ważmy jednak też interes Skarbu Państwa: nie od razu Kraków zbudowano.
W mojej ocenie ? jako osoby stosującej na co dzień prawo podatkowe ? warto zwrócić uwagę na dwa inne aspekty wprowadzanej zmiany:
- projektodawca w uzasadnieniu nowelizacji podkreśla, że obecnie kwota wolna od opodatkowania jest ?rażąco niedostosowana do realiów społeczno - gospodarczych, bowiem podatek obciąża dochody, których wysokość nie zapewnia nawet biologicznej egzystencji człowieka?, a teza ta znalazła też potwierdzenie w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 28 października 2015 r. (sygn. akt K 21/14).
Warty jednak zauważenia jest fakt, że TK nie tyle postulował o bezpośrednie podwyższenie kwoty wolnej, ile o wprowadzenie do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mechanizmu korygowania kwoty zmniejszającej podatek, gwarantującego co najmniej minimum egzystencji. W tym właśnie zakresie art. 27 ust. 1 ustawy został uznany za niezgodny z art. 2 i art. 84 Konstytucji.
Obecnie wprowadzana zmiana jest zatem jedynie tymczasowym załataniem dziury (chwilowym wyrównaniem skutków ekonomicznych rażąco zaniżone kwoty wolnej od opodatkowania), ale w żaden sposób nie wykonuje orzeczenia TK: przepis nadal jest niekonstytucyjny i jeśli nie zostanie zmieniony do 30.11.2016 r., z tym dniem straci moc obowiązującą.
2. W treści uzasadnienia do projektu znalazło się stwierdzenie, że ?podwyższenie z 556 zł 02 gr do 1 440 zł kwoty zmniejszającej kwotę podatku dochodowego od osób fizycznych od dnia 1 stycznia 2016 r. nie będzie miało wpływu na wielkość dochodów z tytułu składek na ubezpieczenia zdrowotne, gdyż zmniejszenie to jest niezależne od sposobu ustalania podstawy tych składek.?
Wyraźnie należy wskazać, że jest to błąd wynikający z nieznajomości obecnych regulacji prawnych, a ściślej z nieuwzględnienia art. 83 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
Zgodnie z tym przepisem ?W przypadku gdy składka na ubezpieczenie zdrowotne obliczona przez płatnika, o którym mowa w art. 85 ust. 1-13 [czyli m.in. pracodawcę wypłacającego wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę, ZUS wypłacającego świadczenia emerytalno ? rentowe czy PUP wypłacającego świadczenia bezrobotnym], zgodnie z przepisami art. 79 i 81 jest wyższa od zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych obliczonej przez tego płatnika zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), składkę obliczoną za poszczególne miesiące obniża się do wysokości tej zaliczki.?
Jeśli zaś zaliczka na podatek dochodowy w danym miesiącu nie wystąpi, składkę obniża się do wysokości 0 zł.
Dla przykładu obecnie przy wynagrodzeniu za pracę 427,00 zł, kwota składki zdrowotnej powinna wynieść 33,16 zł, ale w rzeczywistości wyniesie 0,00, ponieważ obowiązek poboru zaliczki na podatek w ogóle nie wystąpi, z uwagi na fakt, że jej wysokość nie przekracza kwoty zmiejszającej tę zaliczkę. W sytuacji, gdy kwota zmniejszająca podatek wzrośnie do 120,00 zł miesięcznie, obowiązek poboru zaliczki na podatek (a co za tym idzie ? składki na ubezpieczenie zdrowotne) nie wystąpi w przypadku wynagrodzeń nieprzekraczających 901,00 zł, podczas gdyż zarachowana składka na ubezpieczenie zdrowotne od 901,00 zł przychodu z umowy o pracę wynosi 69,97 zł.
Z kolei zmniejszenie kwot pobranych składek zdrowotnych obecnie występuje przy wynagrodzeniach za pracę z przedziału 427,00 zł ? 725,00 zł (przy kwocie 725,00 zł składka należna wynosi 56,30 zł, podczas gdy faktycznie pobrana i odliczona od podatku - 46,13 zł z uwagi na jej ograniczenie do wysokości zaliczki na podatek). Po podwyższeniu kwoty zmniejszającej podatek będą to odpowiednio kwoty wynagrodzenia z przedziału 901,00 zł ? 1.588,00zł (przy kwocie 1.588,00 zł składka należna wynosi 123,33 zł, a pobrana 106,62).
Zatem wbrew twierdzeniom projektodawcy, będziemy notowali znaczący spadek wpływów do NFZ, o ile mechanizm zmniejszający zasady obniżania kwoty należnej składki do poziomu zaliczki na podatek dochodowym nie ulegnie zmianie.
Byłoby to kolejne uszczuplenie dochodów NFZ po wprowadzonym od 01.01.2016 r. odstąpieniu od obowiazku zapłaty składek na ubezpieczenie zdrowotne przez osoby, których zasiłki macierzyńskie nie przekraczają miesięcznie kwoty świadczenia rodzicielskiego, o którym mowa w przepisach o świadczeniach rodzinnych (1000,00 zł).
3/ Największy udział we wpływach z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych posiadają jednostki samorządu terytorialnego, w tym gminy. Przewiduje się, że w 2016 r. przy obecnym poziomie kwoty zmniejszającej podatek wyniesie on 37,79 procent. Przyjęcie proponowanego rozwiązania spowoduje ubytek dochodów tych jednostek i zachwieje ich równowagą finansową.
Autor: Małgorzata Tyska