- Posted By: admin
- Komentarze: 0
Aktualizację opracowania można znaleźć tu
W styczniu omawialiśmy pokrótce planowane zmiany w zasadach ustalania podstawy wymiaru zasiłków z ubezpieczenia chorobowego i macierzyńskich.
Wkrótce planowane zmiany staną się faktem, bowiem w dniu 15.05.2015 r. Sejm zakończył prace nad nowelizacją ustawy i przekazał ją Prezydentowi oraz Marszałkowi Senatu. Senat zajmie się nią na 76. posiedzeniu w dniach 11.06.2015 - 12.06.2015, ale już teraz wiadomo, że senacka Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej rekomenduje przyjąć ją bez poprawek.
Ostatecznie art. 48 i 48a normujące nowy sposób obliczania podstawy wymiaru zasiłków dla osób prowadzących pozarolniczą działalność oraz innych grup osób, dla których podstawę wymiaru składek stanowi kwota zadeklarowana otrzymały brzmienie:
"Art. 48. 1. Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu niebędącemu pracownikiem stanowi przeciętny miesięczny przychód za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.
2. Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu niebędącemu pracownikiem stosuje się odpowiednio przepisy art. 36 ust. 2?4, art. 38 ust. 1, art. 42, art. 43 i art. 46, z zastrzeżeniem art. 48a?50.?;
Art. 48a. 1. W przypadku ubezpieczonego, dla którego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe stanowi zadeklarowana kwota, podlegającego ubezpieczeniu chorobowemu przez okres krótszy niż okres, o którym mowa w art. 48 ust. 1, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi suma:
1) przeciętnej miesięcznej najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniach, o których mowa w art. 3 pkt 4, za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia, z których przychód podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłku, oraz
2) kwoty stanowiącej iloczyn jednej dwunastej przeciętnej kwoty zadeklarowanej jako podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, w części przewyższającej najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniach, o których mowa w art. 3 pkt 4, za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia, z których przychód podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłku, oraz liczby tych miesięcy.
2. Jeżeli okres ubezpieczenia chorobowego rozpoczął się po przerwie nieprzekraczającej 30 dni od ustania ubezpieczenia chorobowego z innego tytułu, w liczbie pełnych miesięcy kalendarzowych ubezpieczenia, o której mowa w ust. 1 pkt 2, uwzględnia się również pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia z poprzedniego tytułu. Liczba pełnych miesięcy kalendarzowych ubezpieczenia uwzględnionych z poprzedniego i aktualnego tytułu nie może przekraczać 12.
3. W przypadku, o którym mowa w ust. 2, przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przyjmuje się przeciętną miesięczną najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz przeciętną kwotę zadeklarowaną jako podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia, w części przewyższającej najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w ust. 1, za okres pełnych miesięcy kalendarzowych ubezpieczenia z aktualnego tytułu.
4. Jeżeli przerwa w ubezpieczeniu chorobowym, o której mowa w ust. 2, nie jest związana z ustaniem tytułu do ubezpieczeń społecznych, a związana jest jedynie z nieopłaceniem składki na ubezpieczenie chorobowe bądź z opóźnieniem w jej opłaceniu, w podstawie wymiaru zasiłku uwzględnia się również przeciętny miesięczny przychód za miesiące przed przerwą.
5. Jeżeli ubezpieczony przez cały okres wykonywania pozarolniczej działalności deklaruje podstawę wymiaru składek w kwocie nie niższej niż określona w art. 18 ust. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, za najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, o której mowa w ust. 1, uważa się kwotę określoną w art. 18 ust. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.?
Przykład obliczenia podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego zgodnie z nowym art. 48a ust. 1 dla osoby prowadzącej działalność gospodarczą niekorzystającej z "małego" ZUS, która po okresie 1 pełnego miesiąca opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od maksymalnej podstawy wymiaru składek korzysta z zasiłku macierzyńskiego:
- podstawa wymiaru składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe nie może przekraczać miesięcznie 250% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia i wynosi w 2015 r. 9.897,50 zł, a po odliczeniach składek 13,71% - 8.540,55 zł
- minimalna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla przedsiębiorców opłacających składki na zasadach ogólnych wynosi w 2015 r.: 2.375,40 zł, a po odliczeniach składek 13,71% - 2.049,73 zł
Wyliczenie podstawy wymiaru:
- wg obecnych zasad: 8.540,55 zł
- po nowelizacji:
- 1/12 kwoty przeciętnej kwoty zadeklarowanej podstawy wymiaru w części przekraczającej podstawę minimalną: (8.540,55 - 2.049,73) / 12 miesięcy = 540,90 zł
- podstawa wymiaru: 2.049,73 zł + 540,90 zł * 1 miesiąc = 2.590,63 zł
Podstawa wymiaru zasiłku po nowelizacji będzie więc niższa o 5.949,92 zł, co stanowi 11-krotność nadwyżki (540,90 * 11 miesięcy).
Inaczej rzecz ujmując: dopiero opłacanie składek od maksymalnej podstawy wymiaru przez okres pełnych 12 miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia korzystania z urlopu macierzyńskiego gwarantuje otrzymanie zasiłku macierzyńskiego w takiej wysokości, jak obecnie po jednym miesiącu.
Osoby uprawnione do "małego" ZUS dla rozpoczynających działalność będą w jeszcze mniej korzystnej sytuacji.
Odmiennie będzie się kształtowała sytuacja osób, których okres ubezpieczenia chorobowego rozpoczął się po przerwie nieprzekraczającej 30 dni od ustania ubezpieczenia chorobowego z innego tytułu (art. 48a ust. 2) albo których przerwa w ubezpieczeniu chorobowym związana jest z nieopłaceniem składki na ubezpieczenie chorobowe bądź z opóźnieniem w jej zapłacie (art 48a ust 4).
W pierwszym przypadku przy obliczaniu podstawy wymiaru uwzględnia się również pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia z poprzedniego tytułu, a w drugim - uwzględnia się również przeciętny miesięczny przychód za miesiące przed przerwą.
Oprócz ww. zmian ustawa wprowadza nową formę i tryb wystawiania zaświadczeń o czasowej niezdolności do pracy poprzez eliminację zaświadczeń lekarskich w formie papierowej na rzecz formy elektronicznej trafiającej bezpośrednio do systemu ZUS oraz rozszerza krąg osób uprawnionych do zasiłku macierzyńskiego o ubezpieczonych ojców dziecka w sytuacji śmierci nieubezpieczonej matki, porzucenia przez nią dziecka lub jej niepełnosprawności powodującej niemożność sprawowania opieki nad dzieckiem.
Ustawa zasadniczo w chodzi w życie od 01.01.2016 r. z wyjątkiem zmian dotyczących:
- nowego sposobu obliczania podstawy wymiaru zasiłków, które mają obowiązywać od pierwszego dnia czwartego miesiąca następującego po miesiącu jej ogłoszenia, [o zmianie wejścia w życie tych przepisów piszemy tu ]
- uchylenia ust. 5 w art. 14 Ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników dot. rozliczeń między Prezesem KRUS a ZUS dokonywanych w związku z wyprodukowaniem i dystrybucją druków ZUS-ZLA. Ww. przepis ma zostać uchylony z dnem 01.01.2018 r.
Autor: Małgorzata Tyska