Biuro Usług Księgowych Małgorzata Tyska

Wybór formy opodatkowania ? przypadki szczególne.

  • Posted By: admin
  • Komentarze: 0

Poniższe opracowanie stanowi dopełnienie poprzednich dwóch poświęconych tej tematyce:

Wybór formy opodatkowania - mity i fakty. Ryczałt czy zasady ogólne?

Wybór formy opodatkowania - mity i fakty. Podatek liniowy czy według skali podatkowej?

Tym razem pokrótce omówimy szczególne przypadki wyboru formy opodatkowania dochodów (przychodów) uzyskiwanych przez osoby fizyczne jako narzędzia optymalizacji podatkowej. 

 

Planowana wyprzedaż majątku a forma opodatkowania

Weryfikacji opłacalności formy opodatkowania dokonujemy standardowo na przełomie lat podatkowych analizując wynik finansowy dla lat poprzednich i prognozując oczekiwany dochód w nadchodzącym roku podatkowym. Uwzględniamy też zmiany związane z nowozawartymi umowami o dużymi znaczeniu bądź ze znaczącymi zmianami umów dotychczas zawartych.

Powszechnym zaniechaniem (czy też niedopatrzeniem) jest brak weryfikacji formy opodatkowania przed rokiem, w którym planujemy sprzedaż składników majątkowych o znaczącej wartości (np. nieruchomości), czy też przed planowanym rokiem likwidacji działalności wiążącej się z wyprzedażą majątku. Tymczasem umiejętnie dobrana forma opodatkowania w takich sytuacjach może być efektywnym narzędziem optymalizacji podatkowej. Będzie to miało szczególne znaczenie w przypadku sprzedaży środków trwałych w całości bądź w znacznej części zamortyzowanych albo wyprzedaży składników majątku obrotowego nabytych i odpisanych w ciężar kosztów podatkowych w poprzednich latach podatkowych.

Przykład 1.

Podatnik planuje sprzedaż nieruchomości niemieszkalnej będącej środkiem trwałym zamortyzowanym w 80% i nabytym za 250.000 zł. Możliwa do uzyskania cena sprzedaży szacowana jest na ok. 300.000 zł.

Oszacowanie obciążeń podatkowych przy sprzedaży majątku trwałego:

  • w przypadku opodatkowania na zasadach ogólnych podstawa opodatkowania wyniesie: 300.000 zł - (250.000 zł ? 250.000 zł * 80%) = 250.000 zł, co oznacza 67.470 zł podatku zapłaconego wg skali podatkowej (przy założeniu braku innych dochodów opodatkowanych oraz opodatkowaniu indywidualnym) albo 47.500 zł podatku liniowego,

  • w przypadku opodatkowania zryczałtowanym podatkiem od przychodów ewidencjonowanych podstawa opodatkowania wyniesie 300.000 zł, co oznacza 30.000 zł podatku zryczałtowanego (stawka ryczałtu w przypadku sprzedaży nieruchomości wynosi 10%),

Przykład 2.

Poza sprzedażą nieruchomości z przykładu 1 podatnik planuje wyprzedaż majątku obrotowego, w tym:

  • towarów handlowych nabytych za cenę 100.000 zł przewidując możliwą do uzyskania cenę z wyprzedaży na poziomie cen zakupu,

  • innych składników majątku obrotowego nabytych i odpisanych w ciężar kosztów w poprzednich latach. Oczekiwana cena uzyskana ze sprzedaży 50.000 zł

Oszacowanie obciążeń podatkowych przy sprzedaży majątku trwałego i obrotowego:

  • w przypadku opodatkowania na zasadach ogólnych podstawa opodatkowania wyniesie: 250.000 zł + 100.000 zł ? 100.000 zł + 50.000 zł = 300.000 zł; co oznacza 83.470 zł podatku zapłaconego wg skali podatkowej (przy założeniu braku innych dochodów opodatkowanych oraz opodatkowaniu indywidualnym) albo 57.000 zł podatku liniowego,

  • w przypadku opodatkowania zryczałtowanym podatkiem od przychodów ewidencjonowanych podstawa opodatkowania wyniesie: 300.000 zł + 100.000 zł + 50.000 zł = 450.000 zł, co oznacza 34.500 zł podatku zryczałtowanego, w tym 30.000 zł od sprzedaży nieruchomości (stawka 10%) oraz 4.500 zł od sprzedaży towarów handlowych i składników majątku obrotowego (stawka 3%).

Naturalnie należy przy tym wziąć pod uwagę, czy dla danego rodzaju działalności dopuszczalne jest opodatkowanie w formach zryczałtowanych.

 

Warte zauważenia przy tym jest, że:

  • ewentualne odliczenie strat podatkowych wygenerowanych w poprzednich latach możliwe jest niezależnie od wybranej formy opodatkowania: zarówno od dochodu (podatek liniowy, podatek wg skali) jak i od przychodu (ryczałt od przychodów ewidencjonowanych),

  • wspólne rozliczenie z dzieckiem albo z małżonkiem, lub fakt uzyskiwania innych dochodów mogą znacząco wpływać na wynik szacowanych obciążeń podatkowych,

  • jeśli prowadzimy działalność spełniającą ustawowe kryteriach dotyczące karty podatkowej, można rozważyć zmianę na taką formę opodatkowania. Wybór tej formy opodatkowania w ocenie MF oznacza brak obowiązku opodatkowania faktycznie uzyskanych przychodów z działalności gospodarczej, w tym ze sprzedaży środków trwałych i składników majątku obrotowego wykorzystywanych w tej działalności "(?) Podatek dochodowy w formie karty podatkowej ustalany jest odrębnie na każdy rok podatkowy w drodze decyzji naczelnika urzędu skarbowego. Podatnicy korzystający z tej formy opodatkowania są zwolnieni od obowiązku prowadzenia ksiąg, składania zeznań podatkowych, deklaracji o wysokości uzyskanego dochodu oraz wpłacania zaliczek na podatek dochodowy. W konsekwencji, podatnicy ci nie muszą wykazywać również rzeczywistych przychodów z prowadzonej działalności. (?) Tym samym stawki karty podatkowej uwzględniają również podatek należny od przychodów uzyskanych ze sprzedaży składników majątku wykorzystywanych w działalności gospodarczej opodatkowanej w tej formie, jeżeli źródłem tych przychodów jest pozarolnicza działalność gospodarcza? (odpowiedź MF z dnia 10.07.2014 r. na pytanie redakcji Wydawnictwa Gofin zamieszczona w Biuletynie Informacyjnym dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 22 (849) z dnia 1.08.2014 r.)

  • przychody z odpłatnego zbycia nieruchomości mieszkalnych, o których mowa w art. 10 ust. 3 . ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nigdy nie są zaliczane do źródła przychodu jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza, nawet gdy nieruchomości te były ? lub są - wykorzystywane na potrzeby związane z tą działalnością. Otwiera to zupełnie inne możliwości optymalizacji podatkowej, o czym pisaliśmy tu.

 

Zmiana formy opodatkowania w trakcie roku.

Rozpoczęcie działalności gospodarczej po jej uprzedniej likwidacji w tym samym roku podatkowym a ponowny wybór formy opodatkowania.

W praktyce gospodarczej zdarzają się sytuacje, gdy po likwidacji działalności gospodarczej w danym roku podatkowym podatnik będący osobą fizyczną ponownie podejmuje prowadzenie ?nowej? działalności gospodarczej. W mojej ocenie w niektórych sytuacjach wybór innej formy opodatkowania w odniesieniu do przychodów z tej ?nowej? działalności jest obciążony sporym ryzykiem postawienia przez organy podatkowe zarzutu podjęcia czynności pozornych, których głównym bądź wyłącznym celem jest obejście obowiązujących przepisów prawa podatkowego i uzyskanie nieprzewidzianej w przepisach prawa podatkowego korzyści podatkowej.

Może to mieć miejsce szczególnie, gdy:

  • przedmiot i zakres ?nowej? działalności, oraz jej ramy organizacyjne są podobne do poprzedniej,

  • okoliczności likwidacji działalności wskazują na pozorność tego działania (np. podatnik nie dopełnił wszystkich formalności związanych z likwidacją, w tym nie złożył wymaganych zawiadomień przed organami podatkowymi, nie rozliczył obciążających go w związku z tym podatków, nie rozwiązał łączących go umów gospodarczych itp.),

  • okres między likwidacją uprzednio prowadzonej działalności a nowo rozpoczętą jest bardzo krótki.

Naturalnie trudno jest generalnie odmówić prawa wyboru formy opodatkowania przedsiębiorcy faktycznie rozpoczynającemu działalność po uprzednio zlikwidowanej działalności w tym samym roku, o ile likwidacja ta w rzeczywiści miała miejsce tj. była przeprowadzona trwale i skutecznie z zachowaniem wszelkich obowiązków prawnych z tym związanych.

Potwierdza to zarówno orzecznictwo sądowe (np. wyrok WSA w Rzeszowie z 18 marca 2008 r., sygn. akt I SA/Rz 975/07), jak i interpretacje indywidualne DIS (np. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, interpretacja z 02.09.2015 r., sygn. IBPB-1-1/4511-263/15/WRz, czy Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, interpretacja z 09.11.2012 r., sygn. ILPB1/415-771/12-4/AMN).

 

Obowiązek zmiany formy opodatkowania w trakcie roku podatkowego.

W niektórych przypadkach zmiana formy opodatkowania w ciągu roku może być obowiązkiem przedsiębiorcy. Będzie tak w przypadku podatników opłacających ryczałt o przychodów ewidencjonowanych, którzy w trakcie roku uzyskają przychód z działalności wykluczającej tę formę opodatkowania. Chodzi o świadczenia wymienione w art. 8 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne np. ze świadczenia usług na rzecz byłego bądź obecnego pracodawcy, w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych, handlu częściami bądź akcesoriami do pojazdów mechanicznych, czy też innych wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy.

W takim przypadku ? zgodnie z art. 8 ust. 3 ustawy - podatnik traci w roku podatkowym prawo do opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych z dniem uzyskania przychodów z tych rodzajów działalności i od tego dnia ma obowiązek opłacać podatek dochodowy na ogólnych zasadach.

Zatem jeśli będziemy zainteresowani jak najszybszą zmianą formy opodatkowania z ryczałtu na zasady ogólne warto o tym pamiętać. Wykonanie obowiązku ustawowego może być w tej sytuacji skutecznym i bezpiecznym narzędziem optymalizacji podatkowej, o ile daną czynność wykonamy faktycznie.

 

Możesz zlecić nam indywidualną analizę 

najkorzystniejszej formy opodatkowania dla Ciebie !

 

Autor: Małgorzata Tyska, Biuro Rachunkowe w Elblągu